Articles

गुरुवर्य पं. नाथराव नेरलकर

काल अंजली मालकर या मैत्रिणीची पोस्ट वाचली आणि ..... खरं तर परवापासून काही जवळच्या व्‍यक्‍तींच्या मृत्यूने आधीच मनाला सुन्नता आली होती आणि या बातमीने मन हळवं झालं. मृत्यू प्रत्येकालाच एक ना एक दिवस घेऊन जाणार आहे, आपण मृत्यूकडे तटस्थ नजरेनं बघायला हवं, वृध्दापकाळात, आजारपणात, अनेक त्रासात मृत्यू हा त्या माणसाची एका परीनं सुटका करतो असं समजावं हे सगळं त्या त्या वेळी मनाला समजावलं तरी मृत्यूनं हल्ला केला की सगळी समजूत गळून पडते आणि पुन्हा हा माणूस भले तो या पृथ्वीतलावर कुठेही असो, तो आता चालता, बोलता, हसता, खेळता असा कधीच आपल्याला दिसणार नाही ही जाणीवच वेदनादायी असते/आहे. पुढे वाचा

‘रोजी-रोटी’ प्रस्तावना

‘रोजी-रोटी’ ही विजय कसबे यांनी लिहिलेली पुस्तिका म्हणजे व्यवस्थेसमोर मांडलेला एक प्रस्तावच मला वाटला. जसजशी मी हे पुस्तक वाचत गेले तसतशी विजय कसबे या लेखकाची/कार्यकर्त्यांची या विषयामागची तळमळ मला उमगत गेली. ‘रोजी-रोटी‘ या छोटेखानी पुस्तिकेतून लेखकाची वैचारिक भूमिका, कम्युनिटी किचन या उपक्रमाचा विस्तृत पातळीवर त्यांनी घेतलेला आढावा, यामुळे निर्माण होणारं सेवाक्षेत्र आणि शेतीक्षेत्र यांच्याविषयी बोललं गेलं आहे. एका जागरूक कार्यकर्त्यांनं हे पुस्तक लिहिल्याबद्दल सुरूवातीलाच त्यांचं मन:पूर्वक अभिनंदन. पुढे वाचा

अग्निपंखांनी भरारी घेणारा मुलगा (15 ऑक्टोबर 1931-27 जुलै 2015)

रामेश्वरमसारख्या धार्मिक स्थळी जन्मलेला एक मुलगा, 
मंदिर आणि मशिद यांना एकाच नजरेतून बघणारा, 
कष्टाची किंमत लहानपणीच समजलेला, 
दिनमणीसारखं वर्तमानपत्रं घराघरात टाकणारा
विनम्र, विनयशील, जिज्ञासा आणि कुतूहल असलेला
आकाशात पक्ष्यासारखं उडायची स्वप्नं बघणारा
आई, वडील, शिक्षक, परिस्थिती, 
अनुकूल-प्रतिकूल
सार्‍यांनाच गुरू मानणारा
सकारात्मक विचारांची ऊर्जा घेऊन चालणारा
अपमानातून घडणारा, शिकणारा
पुस्तकांच्या ओढीनं धाव घेणारा
खलिल जिब्रान, टॉलस्टॉय, एलियट यांच्या विचारांवर प्रेम करणारा पुढे वाचा

दिग्गज - स्वामी विवेकानंद

‘कामासाठी वेळ द्या कारण ती यशाची किंमत आहे. विचारासाठी वेळ द्या, कारण ते शक्तीचं उगमस्थान आहे. खेळासाठी वेळ द्या, कारण ते तारुण्याचं गुपित आहे. वाचनासाठी वेळ द्या, कारण ते ज्ञानाचा पाया आहे. स्वतःसाठी वेळ द्या, कारण आपण असलो तरच हे जग आहे  आणि दुसर्‍यासाठी वेळ द्या, कारण ते नसले तर आपलं असणंही निरर्थक आहे.’ असं विवेकानंद म्हणत.  पुढे वाचा

दिग्गज अमॅझॉन डॉट कॉमचा जनक जेफ बेझॉस 

जेफ बेझॉस नावाच्या मुलाची ही गोष्ट! आपल्या आजोबांचा प्रचंड प्रभाव असलेल्या या मुलाला आजोबांप्रमाणेच आपलं म्हणणं खरं करण्याची सवय होती. जेफ बेझॉसनं आपल्या आईला आपण पाळण्यासारख्या लहान पलंगावर झोपणार नसून आजपासून सगळ्यांप्रमाणेच मोठ्या पलंगावर झोपणार असल्याचं जाहीर केलं. तीन वर्षांचा एवढासा मुलगा, मोठ्या पलंगावरून पडेल अशी त्याच्या आईला धास्ती वाटत होती. तिनं बेझॉसला अनेक परीनं समजावून सांगितलं. आपली आई आपलं ऐकत नाही, ही गोष्ट लक्षात येताच बेझॉसनं चक्क एक स्व्रू ड्रायव्हर घेऊन छोट्या पाळणेवजा पलंगाचे सगळे स्क्रू काढून जोडलेले भाग वेगळे करून टाकले. पुढे वाचा

मनात रेंगाळणार्‍या लोककथा

लोकांची, लोकांसाठी, लोकांना सांगितलेली कथा म्हणजेच लोककथा! ही कथा किंवा गोष्ट जो ऐकतो ती त्याचीच होऊन जाते. वार्‍याच्या झुळकेसारखी, संगीताच्या सुरावटीसारखी ती लहरत, विहरत जगभर  प्रवास करते. या कथेला बांधून  ठेवण्याची मुळी गरजच पडत नाही. म्हणजे ती कथा लिहून ठेवलीये, तिच्या लेखकाचं नाव त्याखाली उदृत केलंय वगैरे. जो ऐकतो तो तिला घेऊन पुढे जातो आणि म्हणून अशा अनेक कथा किंवा गोष्टी जगभर एकसारख्याच ऐकायला मिळतात. फक्त नावं वेगळी, गावं वेगळी असतात. पण त्या कथेचा आत्मा मात्र तोच असतो.  पुढे वाचा

साधना कोरोंना

पुढे वाचा

साधना - कोरोंना - 30 मे 2020

पुढे वाचा

साधना - कोरोना - 9 मे 2020

पुढे वाचा

साधना - कोरोना - 2 मे 2020

पुढे वाचा

पुरोगामी जनगर्जना

मध्यंतरी आसावरी या मैत्रिणीला घेऊन बाबा म्हणजेच अनिल अवचट यांच्याकडे गेले होते. बाबानं त्या वेळी आमचे अनेक फोटो काढले. त्याला आसावरीचं हसणं खूपच आवडलं. मला म्हणाला, ‘तूही अशी खळखळून दात दाखवत हस बघू.’  पण मला आसावरीसारखं मनमोकळं हसणं प्रयत्न करूनही जमलं नाही आणि मन एकाएकी भूतकाळात गेलं. लहानपणी मी आणि माझी बहीण रूपा आम्ही मोठमोठ्यानं हसत, खिदळत असू. एकदा माझ्या मोठ्या भावानं आमचा तो आवाज ऐकला आणि 'मुलीच्या जातीनं इतक्या मोठ्या आवाजात दात दाखवत हसू नये' असं सांगत गालातल्या गालात कसं हसायचं याचे कितीतरी वेळ चक्क धडे दिले. घरात मोठ्या भावाचा धाक आणि दरारा आम्हा सर्वच भावंडांवर होता. पुढे वाचा

सिनेमे सुलगते है अरमॉं...

'सिनेमे सुलगते है अरमॉं’ हे तलत महेमूदनं गायलेलं बैचेन करणारं गीत असो, वा ‘दूर हटो ऐ दुनियावालो’ हे प्रखर देशभक्तीपर गीत असो अनिलदांच्या संगीतस्पर्शानं त्यातलं माधुर्य वाढणारंच आहे. आज शंभर वर्ष होऊन गेली, पण तरीही भारतीय संगीताच्या इतिहासात अनिलदा म्हणजेच अनिल विश्‍वास या बंगाली संगीतकाराचं नाव ठळकपणे कोरलं गेलंय. १९३५ ते १९६५ या ३० वर्षांच्या कालावधीत अनिल विश्‍वास यांच्या दर्जेदार संगीतानं लाखो श्रोत्यांना तृप्त केलं. अनिल विश्‍वास नसते, तर मुकेश आणि तलत महेमूद यांचा हृदयाला भिडणारा आर्त स्वर आपल्यापर्यंत पोहोचलाच नसता. हिंदी चित्रपटसृष्टीचे पितामह म्हणून अनिल विश्‍वास ओळखले जातात. पुढे वाचा

एकटी स्त्री आणि आर्टिफिशियल इन्सेमिनेशन!

एक पुरूष हवा आहे
या घराला एक आडदांड पुरूष हवा आहे
बटनं सापडत नाहीत म्हणून आरडाओरडा करत घर डोक्यावर घेणारा
आमटीला फोडणी खमंग पडली म्हणून हुशारून जाणारा,
केसातून बोटं फिरली की बाळ होऊन कुशीत घुसणारा,
दमदार पावलांनी तिन्हीसांजेचा केविलवाणा अंधार उधळून टाकणारा
पुरूष हवा आहे
हे मी म्हणत नाहीये, पुढे वाचा

शिरीष पै (जन्म: १५ नोव्हेंबर १९२९- मृत्यू:२ सप्टेंबर २०१७)

शिरीष पै यांचं नाव उच्चारलं की हायकू आणि आचार्य अत्रे हे शब्द ओठांवर येतात.प्रल्हाद केशव अत्रे हे शिरीष पै यांचे वडील, त्यांचं असणं आणि नसणं या दोन्हींचा शिरीष पैंच पुढे वाचा

अनिल अवचट - माझ्यातला मी

पांढरेशुभ्र भुरभुरणारे डोईवरचे दाट केस, तशाच शुभ्र दाढीमिशा आणि तसंच शुभ्र दातांचं निर्मळ हास्य...या माणसाला बघितलं की ओळख करून द्यायची गरजच राहत नाही.सिर्फ नाम काफी है प्रमाणे...खरंच, अनिल अवचट हे नाव उच्चारलं की आख्खा माणूस उोळ्यासमोर येउन उभा राहतो. विशेष म्हणजे एकाच वेळी तो अनेक भूमिका करत असतो. पुढे वाचा