Book Reviews

गवतात उगवलेली अक्षरं - महावीर जोंधळे

किती अर्थपूर्ण असं शीर्षक आहे ना….मुख्य म्हणजे यामागचा अर्थ सहजपणे उलगडून दाखवणारं अप्रतिम असं मुखपृष्ठ चंद्रमोहन कुलकर्णी यांचं आहे. महावीर जोंधळे या पत्रकार/कवी/नाटककार/साहित्यिकाची आत्मकहाणी असलेलं हे पुस्तक उघडताच माझ्या आवडत्या हिरव्‍या रंगाच्या शेडनं आतली पानं फडफडली. पुढे वाचा

काजवा

मनोविकासच्या ऑफीसमध्ये गेले असताना तिथे एका व्‍यक्‍तीने समोर येऊन मला नमस्कार केला. अतिशय सौम्य व्‍यक्‍तिमत्व असलेली ती व्‍यक्‍ती बघून मला आमची ओळख आहे की नाही याबद्दल मनात काही क्षण संभ्रम निर्माण झाला. त्यांच्याशी बोलताना अचानक ट्यूब पेटली. मध्यंतरी अरविंद पाटकर मला काजवाच्या प्रकाशनासाठी जायचं आहे असं म्हणत होते, तसंच आल्यानंतर कार्यक्रम खूप चांगला झाला, उत्तम कांबळे छान बोलले असं म्हटल्याचं आठवलं. माझ्याशी बोलत असलेली व्‍यक्‍ती होती शिक्षणाधिकारी पोपट श्रीराम काळे. त्यांनी त्यांचं नुकतंच प्रकाशित झालेलं ‘काजवा’ हे आत्मकथन माझ्या हातात ठेवलं. पुढे वाचा

अवघेचि उच्चार

राजू देसले यांना मी अनेक वर्षांपासून ओळखते. अतिशय मृदू, सौम्य आणि प्रसन्न असं व्‍यक्तिमत्व. मात्र त्यांच्यातल्या कवीला, चित्रकाराला, संगीत-दर्दीला ‘अवघेचि उच्चार’ या काव्‍यसंग्रहाच्या निमित्ताने पहिल्यांदाच भेटले. कॉपर कॉईन या प्रकाशनानं काढलेला ‘अवघेचि उच्चार’ हा राजू देसले लिखित कवितासंग्रह पहिलाच असून त्याला राज्य शासनाचा पुरस्कारही नुकताच मिळाला आहे. या काव्‍यसंग्रहाचं अतिशय बोलकं असं समर्पक मुखपृष्ठ विख्यात चित्रकार अन्वर हुसेन यांचं असून आतली रेखाचित्रंही त्यांनीच रेखाटली आहेत. पुढे वाचा

मी अंजना शिंदे

मी अंजना शिंदे
परिस्थिती कुठलीही असो, एखाद्या व्‍यक्‍तीमध्ये
इतकं सकारात्मक असण्याची ऊर्जा कशी काय असू शकते
असा प्रश्न मला पडला, ‘मी अंजना शिंदे’ हे अंजना या स्त्रीचं 
आत्मकथन वाचताना...
मध्यमवर्गीय घरात जन्म घेतल्यामुळे रोजच्या जगण्याचा
संघर्ष माझ्यासारख्या अनेकींना करावा लागत नाही, 
कुठलंही संकट आलं, अडचणी आल्या, 
तरी काही ना काही पर्याय उपलब्ध असतात, 
मात्र अंजना या मुलीला जन्मापासूनच 
परिस्थितीशी लढावं लागलं आणि
तेही ती लढली हसत हसत, हाती तलवार न घेता,
...परिश्रमाच्या जोरावर, कष्टाची शस्त्रं हाती घेऊन पुढे वाचा

मनोविकास आणि पुस्तक विश्व यांच्या गंथोत्सवात रॉ आणि प्रपोगंडा

‘पुस्तकविश्व’चा नवनाथ जगताप या तरुणाने वर्षभराच्या कालावधीत डहाणूकर कॉलनीत पुस्तक व्‍यवसायात चांगलाच जम बसवला आहे. त्याची चिकाटी हेरून मनोविकासने त्याला आणखी प्रोत्साहित केलं. याचीच फलश्रुती म्हणजे पुस्तकविश्वमध्ये सुरू असलेला मनोविकासचा १४ जून पर्यंत सुरू असलेला ‘ग्रंथोत्सव’ आणि सुरू असलेल्या साहित्यिक गप्पा! पुढे वाचा

सूर्य गिळणारी मी

‘सूर्य गिळणारी मी’ हे अरुणा सबाने या स्त्रीचं आत्मकथन वाचलं आणि सुन्न झाले. अरुणाचा प्रवास जणू काही मीच करून आले असा थकवा मला आला. कितीतरी वेळ त्यातले अनेक प्रसंग माझ्याभोवती फेर धरून नाचत राहिले. तिच्या कितीतरी आठवणींनी माझ्याच डोळ्यांतून अश्रू वाहायला लागले. अरुणाचं आयुष्य मीच जशी जगले..... पुढे वाचा

‘रोजी-रोटी’ प्रकाशन समारंभ

आज विजय कसबे लिखित आणि ग्रंथाली प्रकाशन निर्मित रोजी-रोटी या पुस्तकाचं प्रकाशन डॉ. भालचंद्र मुणगेकर यांच्या हस्ते संपन्न झालं. डॉ. मुणगेकर मुंबई विद्यापीठाचे कुलगुरू, अर्थतज्ज्ञ, भारतसरकारच्या प्लॅनिंग कमिशनचे सदस्य, कार्यकर्ते, व्‍याख्याते म्हणून आपल्याला माहिती आहेतच. पण त्यांच्याबद्दल बोलताना एक उदाहरण द्यावंसं वाटतं. विख्यात शास्त्रज्ञ लुई पाश्चर याला लोकांनी म्हटलं होतं, की तुझं  संशोधन चार भिंतीच्या आत कुठल्यातरी गोष्टीसाठी होत असेल आणि त्याचा उपयोग आम्हाला दैनंदिन जगण्यात जर होत नसेल तर तुझ्या संशोधनात आम्हाला काहीच स्वारस्य नाही. पुढे वाचा

मध्यरात्रीनंतरचे तास, साहित्य अकादमी पुरस्कार, सोनाली नवांगुळ आणि मनोविकास प्रकाशन!

‘मध्यरात्रीनंतरचे तास’ या भारतीय लेखिका मालिकेतल्या तमीळ भाषेतल्या पुस्तकाचा मराठी अनुवाद केल्याबद्दल सोनाली नवांगुळ या लेखिकेला साहित्य अकादमीचा पुरस्कार जाहीर झाला. सोनालीला हा पुरस्कार मिळणं ही अत्यंत आनंदाची आणि गौरवाची बाब मला वाटते.  पुढे वाचा

फिंद्री

पहिल्यांदाच ‘फिंद्री’ हा शब्द कानावर पडला आणि पुस्तकाच्या बाजूला असलेल्या टॅगलाईनकडे लक्ष गेलं. ‘मुलीच्या नकुशीपणाची गोष्ट’. (नकुशी हा शब्द ठाऊक होता.) काही निवडक शहरं, काही निवडक घरं, त्यातही काही निवडक पालक यांच्यातून मुलींचं नको असणं आता शिल्लक राहिलेलं नाही, पण आजही भारतात अनेक राज्यांत, अनेक शहरांमध्ये मुलीचा जन्म झाला की कपाळावर आठ्या येतात आणि नुकतंच जग बघू पाहणाऱ्या तिच्या डोळ्यांना आपण पहिली जाणीव ‘तू आम्हाला नको आहेस, तुझं येणं, तुझं असणं आम्हाला आवडलेलं नाही’ याचीच करून देतो.  पुढे वाचा

असं वाटलं होतं.....

'माझ्या लिखाणाची गोष्ट’ हे पुस्तक बाबानं मला दिलं आणि आपण एका दमात वाचून काढू असं पुस्तक हातात पडताक्षणी मला वाटलं होतं. पण..........असं झालं नाही. याला कारण मी दिवसभर कम्प्यूटरच्या बाजूलाच हे पुस्तक उभं करून ठेवलं होतं. त्यामुळे काम करता करता  मधूनमधून माझी नजर पुस्तकाच्या मुखपृष्ठावर जात होती. मुखपृष्ठ मला खूपच आवडल्यामुळे मी त्याच्याशीच गप्पा मारत सुटले होते. अखेर बाबाला फोन केला आणि थोड्या गप्पाही मारल्या.  पुढे वाचा

इत्यादी दिवाळी २०१८

'इत्यादी' हा दिवाळी अंक मनोविकास प्रकाशनातर्फे निघतो. प्रत्येक वेळी मला या दिवाळी अंकाचं मुखपृष्ठ आकर्षित करतं. या वेळी मात्र जास्तच प्रेमात पडावं असं मुखपृष्ठ बघितलं आणि दिल खुश हो गया! माझे मित्र आणि विख्यात चित्रकार अन्वर हुसेन यांनी गावातल्या रोजच्या रहाटीचं दर्शन घडवणारं चित्र चितारलं आहे. याची रंगसंगती अप्रतिम आहे. अन्वर हुसेन यांची सगळीच चित्र आपल्याशी बोलत असतात, त्या चित्रातल्या वस्तू, माणसं, निसर्ग काहीतरी सांगत असतो. सर्वसामान्यांचं जगणं अतिशय हुबेहूब चित्रीत करण्यात अन्वर हुसेन यांचं कसब वाखाणण्याजोगं आहे.  पुढे वाचा

एकटेपणा - थिंक पॉझिटिव्ह-२०१८

या वेळचा थिंक पॉझिटिव्हचा दिवाळी अंक 'एकटेपणा' या विषयावर आहे. जवळजवळ ६ महिने आधीपासून प्रभाकरच्या मनात हा विषय घोळत असावा. असंच एकदा बोलताना हा विषय काढून त्यानं विचारलं, मॅडम हा विषय दिवाळी अंकासाठी कसा राहील? म्हटलं, उत्तम! मग आम्ही या एकटेपणावर बोलत राहिलो. मी सकारात्मक विचारांना घेऊन चालणारी असल्यामुळे मला या एकटेपणातल्या सगळ्या चांगल्या बाजू डोळ्यांसमोर येत होत्या. गंमत म्हणजे त्याच दरम्यान सहजपणे माझ्याही मनात हा विषय आल्यामुळे या विषयावरचा माझा ‘एकटेपणातली मौज’ हा लेखही तयारच होता. प्रभाकरकडे माझा लेख गेला....कामाच्या गडबडीत मी नंतर विसरून गेले.  पुढे वाचा

दोन शतकांच्या सांध्यावरच्या नोंदी - बालाजी सुतार

लघुकथा, दीर्घकथा, कादंबरी असे सगळे कथांचे प्रकार वाचताना त्या त्या प्रकारांची वैशिष्ट्यं, त्यांच्यातलं सौदर्यं, त्यांच्यातली बलस्थानं,  तर लक्षात येतात आणि वाचक आपापल्या पिंडाप्रमाणे एका विशिष्ट प्रकाराकडे जास्त खेचला जातो. मला स्वत:ला कथा हा प्रकार आवडतो, याचं कारण तो नेमका आणि सुटसुटीत असून तो वाचकाच्या सगळ्या अपेक्षाही पूर्ण करतो, असं मला वाटतं. पुढे वाचा

स्लमडॉग सी. ए. 

आज २४ मे २०१७, बुधवार....आजचा दिवस आवर्जून लक्षात ठेवला होता.....थोडं मागं जावं लागेल. पुस्तकवेड्या अप्पांशी माझी ओळख झाली (प्रमोद अमोंण्डिकर) आणि ती वृद्धिंगत होत गेली. प्रत्येक भेटीत अप्पा मला मी न वाचलेलं एक पुस्तक भेट देत गेले. एके दिवशी त्यांनी मला एक प्रकाशनपूर्व कादंबरीची प्रत हातात दिली आणि सांगितलं, 'दीपा मॅडम, कितीही दिवस लागले तरी चालेल, पण वेळ मिळेल तेव्हा हे नक्की वाचा आणि तुमचा अभिप्राय कळवा.' मी 'हो' म्हटलं.... एक एक कामं हातावेगळी करताना ‘स्लमडॉग सीए’ वाचायला घेतलं. पुढे वाचा

पुरुष उवाच

'पुरुष उवाच' या दिवाळी अंकाला सुरू होऊन एका तपाचा कालावधी उलटून गेला. भरगच्च पानांनी, विषयांनी, चित्रांनी, कवितांनी, लेखांनी भरलेला हा अंक प्रत्येक वर्षी बघणं यातली मजा काही औरच असते. या अंकाचे सर्वेसर्वा असलेले गीताली आणि मुकुंद दोघंही अनुभव, वय, बुद्धी या सर्व गोष्टींनी माझ्यापेक्षा मोठे असूनही माझे ते सुरुवातीपासूनच खूप चांगले मित्र आहेत.  पुढे वाचा